Basic การถ่ายภาพ

การทำความสะอาดกล้องเลนส์ และการเก็บรักษา

การดูแลรักษาความสะอาดของอุปกรณ์กล้อง เลนส์สุดรักของเรามีขั้นตอนอย่างไร เก็บรักษาอย่างไรบ้าง มาดูกันค่ะ เราจะเล่าในสไตล์ที่ iLove ทำเป็นปกติ และให้ดูอุปกรณ์ทำความสะอาดที่เราใช้อยู่ทุกวี่วันนะ



เริ่มจากอุปกรณ์ทำความสะอาดกันก่อนว่ามีอะไรบ้าง พวกนี้เป็นชุดทำความสะอาดกล้องและเลนส์ที่เราใช้ทำที่บ้านนะ



ลูกยางเป่าลม ใช้รุ่นที่ยิ่งเป่าลมได้แรงยิ่งดี มันจะได้มีพลังลมพัดพาเอาฝุ่นออกไปจากเลนส์เราได้อย่างง่าย และยิ่งมีปลายแหลมๆแบบนี้ก็ยิ่งดี เพราะมันจะได้เป่าตามซอกได้ด้วย และเป่าฝุ่นออกเป็นจุดๆได้ง่าย



Lens pen หรือแปรงปัดฝุ่นหน้าเลนส์ จะซื้อแบบที่เค้าทำมาเฉพาะสำหรับเลนส์ก็ได้ เอาไว้ปัดฝุ่นหน้าเลนส์และตามซอกต่างๆ หรือจะใช้แปรงขนอ่อนๆ เช่น แปรงบลัชออนก็ได้ แต่ขนแปรงต้องสามารถชอนไชได้ดีและไม่หลุดง่ายนะจ้ะ แต่ที่เราใช้อยู่คือแปรงแบบเฉพาะเลย



ต่อมา น้ำยาเช็ดเลนส์ จะเห็นว่าน้ำยามีหลายยี่ห้อ หลายราคาให้เราเลือก แล้วความต่างมันอยู่ตรงไหนใช่มะ?

ตอนเราเริ่มเล่นกล้องใหม่ๆเราก็เริ่มจากน้ำยาไม่แพงก่อนนี่แหละ จากนั้นเราก็ค่อยๆขยับมาลองน้ำยาที่แพงขึ้นดู เลยเห็นความแตกต่างว่า ความสามารถในการขจัดคราบฝังแน่นมันต่างกัน ถ้าน้ำยาที่แพงหน่อย ก็จะเอาสิ่งสกปรกที่ติดเลนส์ออกได้ง่ายโดยใช้เวลาแปร๊บเดียวน่ะเอง อันนี้ก็อยู่ที่ทุนทรัพย์ของแต่ละคนนะจ้ะ



อันนี้เป็น เลนส์ทิชชู่ ใช้สำหรับเช็ดหน้าเลนส์ เราจะใช้เจ้านี่คู่กับน้ำยาเช็ดเลนส์



รูปโฉมของเลนส์ทิชชู่ พอดึงออกจากซอง มันจะเป็นเยื่อกระดาษบางๆ นิ่มๆแบบนี้ เวลาเราใช้เช็ดเลนส์มันจะช่วยขจัดคราบสกปรกและรักษาหน้าเลนส์ไม่ให้เป็นรอยด้วย



หลังจากมือใหม่ซื้อกล้องและเลนส์มาเรียบร้อย อีกสิ่งที่แนะนำให้ซื้อเพิ่มคือ Filter เพราะมันจะเป็นตัวปกป้องหน้าเลนส์ของเราจากฝุ่น รอยขูดขีด หรือการตกกระแทกต่างๆ เจ้า Filter นี้จะรับไว้เองคนเดียว ดังนั้นเวลาทำความสะอาด เราจะทำความสะอาดที่หน้า Filter นี่หล่ะ ไม่ได้ทำที่หน้าเลนส์โดยตรงนะจ้ะ

ทีนี้มาดู วิธีทำความสะอาดหน้าเลนส์ เริ่มต้นด้วย ใช้ลูกยางเป่าลม เป่าเอาฝุ่นที่ติดนิดหน่อยออกก่อน



จากนั้นลองส่องกับแสงดู ถ้าฝุ่นยังไม่หมด ก็ใช้แปรงปัด แล้วตามด้วยเป่าฝุ่นอีกรอบค่ะ



ถ้าหน้าเลนส์เป็นคราบมา ให้ลองใช้ผ้าเช็ดดูก่อน ผ้าที่ใช้ก็ผ้าเช็ดแว่นไมโครไฟเบอร์ธรรมดาๆ นั่นแหละ เช็ดไปก่อน ถ้าเช็ดไม่ออกก็ชุบน้ำธรรมดาเช็ด



แต่ถ้าเป็นคราบน้ำมัน เช่น คราบน้ำมันจากการปิ้งย่าง เราต้องใช้น้ำยาเช็ดเลนส์เช็ด จะพ่นน้ำยาลงไปตรงๆแบบนี้ก็ได้ พ่นไม่ต้องเยอะแค่ฟื่ดเดียวพอ เพราะมันเปลือง เอ้ย เพราะแค่พ่นสักทีสองที น้ำยาก็พอจะเอาคราบออกได้แล้ว



หรือจะใช้การพ่นไปที่เลนส์ทิชชู่แบบนี้ก็ได้ ฟึ่ดเดียวพอเหมือนกัน ไม่ต้องเยอะ



จากนั้นก็เอาเลนส์ทิชชู่เช็ดได้เลย แต่ที่สำคัญคือ ถ้าไม่จำเป็นก็อย่าใช้น้ำยาเช็ดเลนส์เช็ดบ่อยๆ เพราะมันมีผลกับเคลือบเลนส์ นะจ้ะ มันจะทำให้เคลือบเลนส์ลดลง



หลังจากเราเอาคราบออกหมดจด บางทีจะเห็นว่ามีขนจากเลนส์ทิชชู่ร่วงหล่นเป็นจุดๆที่หน้าเลนส์ เราก็แค่เอาลูกยางเป่าลมเป่าขนเหล่านั้นออก แค่นี้ก็เรียบร้อย เป็นอันจบการทำความสะอาดหน้าเลนส์



ส่วนตัว Body ของเลนส์ และ Body ของกล้อง มันมักจะมีคราบเหงื่อ หรือรอยมันๆจากหน้าเรา ก็ใช้ผ้าไมโครไฟเบอร์ชุบน้ำหมาดๆเช็ดก็ได้ แต่ถ้ามันโดนคราบเหงื่อไคลจนยางบนกล้องหรือเลนส์ขึ้นคราบขาวๆ ส่วนตัวพวกเราจะใช้ น้ำยาเช็ด Body จัดการ พ่นไปที่ผ้าไม่ต้องเยอะ และเช็ดเอาคราบออก



ทำความสะอาด Body ภายนอกเสร็จแล้ว จากนั้นให้ลองส่องเข้าไปใน View Finder (ช่องมองภาพ) ถ้าเห็นฝุ่นหรือจุดเล็กๆ ให้ลองเทสถ่ายรูปตอนนั้นเลยว่า ภาพเรามีจุดฝุ่นติดมาไหม ถ้าไม่มี นั่นหมายความว่า มีฝุ่นติดอยู่ที่กระจกสะท้อน



วิธีแก้ก็แค่ถอดเลนส์ออก แล้วเอาลูกยางเป่าลมเป่าฝุ่นจากกระจกออกไป พอเป่าเสร็จก็ติดเลนส์เข้าไปแล้วส่องดูว่าเห็นฝุ่นหรือเปล่า ถ้าไม่เห็นก็เป็นอันใช้ได้ (แต่วิธีนี้ควรทำเฉพาะตอนอยู่ในบ้านอะนะ เพราะถ้าไปข้างนอกอาจจะโดนฝุ่นเข้าเยอะกว่าเดิม)



แต่ถ้าเจอจุดดำๆแบบนี้ในภาพถ่าย พอลองเทสถ่ายดูอีกที ก็เจอจุดแบบนี้ในตำแหน่งเดิมเลย อีแบบนี้คืออาการ sensor สกปรก แน่นอน จะทำไง?



วิธีแก้เบื้องต้น คือ เลือก Sensor cleaning > เลือก Clean Now จากเมนูตามรูปด้านล่าง ตัวกล้องจะช่วยเขย่าผงฝุ่นที่ติดตาม sensor ให้อัตโนมัติ



แต่ถ้าเขย่าฝุ่นแล้ว เจ้าฝุ่นหัวดื้อก็ยังไม่ออกไปอีก เราก็มีวิธี Advance ขึ้นมาอีกขั้น คือการทำความสะอาด Sensor โดยเข้าไปที่เมนู Sensor cleaning > เลือก Clean manually ตามภาพด้านล่าง



การเลือกแบบนี้ จะเป็นการสั่งให้กล้องยกกระจกมองภาพขึ้น เพื่อเปิดให้เราสามารถเป่าฝุ่นออกจาก Sensor ได้ (ขั้นตอนนี้สำหรับ DSLR เท่านั้นนะ ถ้าเป็น Mirrorless ก็ข้ามขั้นตอนนี้ไปเลย เพราะถอดเลนส์มาปุ๊บก็เจอ Sensor เลย)



พอกระจกยกขึ้นปั๊บ เราก็เอาลูกยางเป่าลม เป่าฝุ่นออกได้ พอเสร็จก็กดปิดสวิตตัวกล้อง (จาก On ให้เป็น Off) กระจกก็จะปิดกลับมาที่เดิม

อย่าสอดลูกยางเป่าลมเข้าไปในรูกลมๆนะ เพื่อความปลอดภัย เป่าอยู่ข้างนอกนั่นแหละ (ถึงได้บอกแต่ต้นไงว่า ยิ่งลูกยางเป่าลม เป่าได้แรงเท่าไรยิ่งดีค่ะ)

และที่สำคัญ แบ็ตเตอรี่ต้องมีไฟอยู่ นะ อย่าเอาแบ็ตที่ไฟใกล้หมดมา เพราะถ้าไฟหมด กระจกมองภาพมันจะดีดกลับ ถ้าโชคร้ายดีดมาโดนปลายลูกยางเป่าลมเข้าก็จะทำให้ Sensor เป็นรอยได้

ถ้าทำถึงขนาดนี้แล้ว ฝุ่นยังไม่หายอีก สำหรับมือใหม่ เราก็แนะนำให้ส่งศูนย์ดีกว่า



แต่สำหรับคนเล่นกล้องมาสักพักนึงแล้ว ก็มีอีกวิธี คือ การใช้น้ำยา และไม้ปาดทำความสะอาดเซ็นเซอร์ เค้าจะมี น้ำยาทำความสะอาดเซ็นเซอร์กล้องโดยเฉพาะ ถ้าหน้าตาขวดอย่างงี้จะใช้ได้กับ Sensor กล้องทุกชนิดยกเว้น Sensor ตระกูล Sony A7 ทั้งหมด



ส่วนพวกกล้องตระกูล Sony A7 ก็ไม่ต้องน้อยใจ เพราะมี น้ำยาทำความสะอาด Sensor Sony A7 ของเค้าโดยเฉพาะ ก็คือตัวนี้



และเราจะใช้น้ำยานี้ คู่กับ ไม้ปาดเซ็นเซอร์ แต่ต้องดูด้วยว่ากล้องเราเป็น ตัวคูณหรือ Full Frame ขนาดเซ็นเซอร์มันจะไม่เท่ากัน ไม้ปาดสำหรับตัวคูณจะเล็กกว่าของ Full Frame นะจ้ะ



วิธีการคือ ให้หยดน้ำยาลงไปบนไม้ปาดแบบนี้ ประมาณ 2-3 หยด และหยดลงไปแค่ด้านเดียว ดังนั้นไม้ปาดของเราจะต้องมีด้านนึงที่เปียก และด้านนึงที่แห้ง



การปาด จะใช้วิธี ปาดไปด้วยด้านเปียก และปาดกลับด้วยด้านแห้ง แค่นี้พอ พูดง่ายๆคือ แค่ให้ครั้งแรกโดนน้ำยา และครั้งที่ 2 ก็เช็ดออกให้แห้ง อย่าปาดไปปาดมาซ้ำๆนะ เอาแค่ปาดไป-ปาดกลับพอ

เมื่อทำความสะอาดเซ็นเซอร์เสร็จแล้ว ถ้าเพ่งดีๆ อาจจะเจอคราบปาดเบาๆ บางมากๆ ต้องเพ่งจริงจังถึงจะมองเห็น แจ้งก่อนเลยว่า คราบนี้ ไม่ได้มีผลต่อการถ่ายภาพนะดังนั้นไม่ต้องกังวลใจไป แต่ถ้าใครไม่มั่นใจ ไม่อยากให้มีคราบ หรือไว้ใจช่างที่ศูนย์มากกว่าก็ส่งศูนย์ดีกว่า



ดูคลิปรีวิว วิธีการทำความสะอาดเซ็นเซอร์ แบบละเอียดกันได้ที่คลิปนี้นะจ้ะ



ต่อมา มาดู วิธีการเก็บกล้องและเลนส์

เคยมีคำถามว่า พี่คับ ผมเก็บกล้องเลนส์ไว้ในกระเป๋ากล้องได้ไหม? คำตอบคือ ไม่แนะนำนะคะ เพราะกระเป๋าเรามันออกไปข้างนอก บางทีก็ไปโดนน้ำฝน โดนละอองน้ำอะไรบ้างมันก็จะเกิดความชิ้นในกระเป๋าเป็นธรรมดา ถ้าไปเก็บกล้องเลนส์ไว้ในกระเป๋า รับรองไม่นาน เหล่าพลเมืองเชื้อราก็จะย้ายถิ่นฐานมาตั้งรกรากที่เลนส์ของน้องแน่นอน

สำหรับทีม iLove เราเก็บกล้องเลนส์ไว้ในกล่องพลาสติกที่ปิดฝาล็อก ไม่ให้ความชื้นเข้าออกได้ และถ้ามีขอบยางยิ่งดีค่ะ ที่เก็บใส่แค่กล่องพลาสติกเพราะอุปกรณ์เราอยู่ใน Office ที่เป็นห้องแอร์ตลอด อากาศมันค่อนข้างแห้งอยู่แล้ว



ถ้ากล้องไปเปียกๆ มาหละ แบบไปถ่ายรูปกลางฝนมาเลย จะทำยังไง??

คำตอบคือ จับกล้องและเลนส์ใส่กล่อง แล้วใส่ ซิลิก้าเจล (เจลดูดความชื้น) เข้าไป ทิ้งไว้ซัก 1-2 วัน แล้วค่อยเอาซิลิก้าเจลออกเพื่อไม่ให้ในกล่องมันแห้งเกินไป



แต่สำหรับใครที่เก็บกล้องไว้ที่บ้าน ไม่ได้เปิดแอร์ตลอด หรือบ้านอยู่ติดริมทะเลก็ดี หรือหนองน้ำก็ดี เราจะแนะนำให้ใช้ ตู้กันชื้น เก็บไปเลยดีกว่า เพราะในตู้นี้จะมีการควบคุมความชื้นอยู่ตลอด ให้ช่วงความชื้นอยู่ระหว่าง 45%-55%

ความชื้น ถ้ามีน้อยเกินไป (แห้งเกินไป) ก็ไม่ดี เพราะกล้องและเลนส์มีส่วนที่เป็นยางอยู่ การที่ความชื้นน้อยกว่าที่กำหนด อาจจะทำให้ยางพวกนั้นเสื่อมเร็วได้

ความชื้น ถ้ามีมากเกินไป (ชื้นเกินไป) ก็ยิ่งไม่ดี แน่นอนว่าจะเกิด "รา" ขึ้นเลนส์แน่นอน



แล้ว เวลาไปออกทริปข้างนอกหล่ะ เราพกชุดทำความสะอาดไปด้วยป่ะ? คำตอบคือ พกค่ะ แต่พกไปเป็น ชุดทำความสะอาดแบบเล็กๆ จิ๋วๆ เผื่อทำความสะอาดแบบเร่งด่วน เพราะมีบางทีที่ถ่ายๆอยู่ก็โดนอะไรกระเด็นใส่ หรือมีฝุ่นติด เราเลยต้องทำความสะอาดแบบเฉพาะกิจ อันนี้คือชุดที่เราใช้อยู่ประจำ



แต่ถ้าไปทริปที่ต้องการพกของไปน้อยสุดๆ เราก็จะเอาไปแค่กระดาษเปียกแบบนี้ กะลูกยางเป่าลม อันนี้เป็นกระดาษชุบน้ำยาเช็ดเลนส์ ฉีกซองออกก็เช็ดคราบสกปรกได้เลยเป็นแบบใช้แล้วทิ้ง



พอเช็ดเสร็จเราก็เอาลูกยางเป่าลมเป่าพวกขนจากผ้าให้ปลิวไป แค่นี้ก็เรียบร้อย

จบบทนี้ไปเหล่าท่านตากล้องทั้งหลาย ก็จะมีความสามารถในการดูแลกล้องเพื่อนยากของท่านได้แล้วววว

ขอพลังความสะอาด จงสถิตย์อยู่ในกล้องและเลนส์ของท่านตลอดไป !!




สามารถดูรายละเอียด ชุดทำความสะอาดกล้องและเลนส์ ได้ที่ Link ด้านล่างจ้า
• ชุดทำความสะอาดกล้อง / เลนส์ / เซนเซอร์
• ผ้าไมโครไฟเบอร์
• แปรงปัดฝุ่น
• ลูกยางเป่าลม
• เลนส์ทิชชู่
• น้ำยาเช็ดเลนส์
• น้ำยาเช็ด Body เลนส์/กล้อง
• อุปกรณ์ทำความสะอาด Sensor